Latijn

[Selva]

Ik hoop dat ik in het goede forum zit, maar zou niet weten waaronder ik een dergelijke vraag moet stellen. Het is geen noodzakelijke vraag, maar wil het gewoon graag weten

Alle planten hebben mooie Latijnse benamingen en ik kan het dan niet uitstaan dat ik die niet uit kan spreken. Hebben meer mensen hier moeite mee trouwens?

Ik ben me een beetje gaan verdiepen in het Latijn en dan met name de uitspraak. Ik zou graag willen checken of ik dit goed begrepen heb en of het wbt planten ook op deze manier word uitgesproken. Ik begreep namelijk dat er niet echt een uniform latijn is.

Dus bijvoorbeeld: Trachycarpus fortunei

Is dat fonetisch: tra-khuu-kar-poes for-toe-ne-i

of word dat op zijn nederlands uitgesproken? tragiekarpus fortunei?

en kwam nog een leuke tegen: Ipomoea violacae
is dat dan i-po-moi-a wio-la-ca

vast bedankt

[oktober07]

Spreek de fortunei maar uit op zijn nederlands of vlaams.

[Hanselman]

goedemiddag allemaal,

Nomenclatuurregels.

Enkele van de belangrijkste nomenclatuurregels zijn de volgende:
- De naam van een botanische plant bestaat uit twee namen, bijvoorbeeld:

Geslachtsnaam Soortaanduiding

Fraxinus excelsior
Fagus sylvatica

- De naam van een botanische varieteit bestaat uit drie namen, waarvan de 3de naam niet met een hoofdletter geschreven mag worden en voorafgegaan wordt door de afkorting ''var''.

Geslachtsnaam soortaanduiding varieteitsnaam
Cotoneaster salicifolius var.floccosus
Pinus mugo var. mughus

- De naam van een cultuurvarieteit, ook wel cultivar ( ras ) genoemd, bestaat ook uit drie namen, waarvan de 3de naam altijd met een hoofdletter geschreven moet worden en omsloten wordt door enkelvoudige aanhalingstekens, dus '....' . Het is een cultuurgewas, ontstaan door niet natuurlijke kruisingen ( mens ).

Geslachtsnaam soortaanduiding cultivarnaam
Phlox paniculata 'Rembrandt'
Hydrangea paniculata 'Grandiflora'

De geslachtsnaam wordt altijd geschreven met een Hoofdletter, de soortaanduiding altijd met een kleine letter, de cultivarnaam altijd met een Hoofdletter en botanische varieteitsnamen altijd met een kleine letter. De cultivarnaam moet altijd tussen enkelvoudige aanhalingstekens geplaatst worden.
Gewassen met drie namen, waarvan de laatste naam met een hoofdletter begint, zijn cultuurvarieteiten.

Soms ontbreekt de soortaanduiding ( soortnaam ), als er steeds met al bestaande rassen weer nieuwe rassen gekweekt worden. Dit komt vooral veel voor bij perkrozen ( trosrozen ) en klimrozen ( leirozen ). Op eenmaal gegeven cultivar- of rasnamen komt men niet terug.

Vanaf 1 januari 1959 krijgen alle rassen ( cultivars ) fantasienamen in een gangbare, levende taal. Voor die datum waren het meestal Latijnse namen. De namen moeten geregistreerd worden met een duidelijke beschrijving van de eigenschappen.

m.v.g.
Hans.

[s.janssen]

Vaak hebben we het over Latijnse namen van planten of dieren of wetenschappelijke namen. Ik heb het alleen over wetenschappelijke namen die vaak een betekenis hebben in het latijn, dit is niet bij alle wetenschappelijke namen zo. Soms kan dat verwijzen naar een herkomst gebied of naar de kleur van het dier of plant of juist de ontdekker van de plant. Het is een lastig, je moet het even door hebben. Op dit forum zie je vaak Kumaon of Nainital voorbij komen, maar zelf lijken de palmen over het algemeen veel op elkaar, zeker als een beginner is dit bijna niet te doen. Deze namen zeggen wat over de herkomst van het gebied waar de palm oorspronkelijk vandaan komt (het zaad).

Uitspreken van planten leer je vanzelf, al heb ik zelf vaak ook moeite met het uitspreken van planten namen als je het over een bepaald soort wilt hebben. Vaak heeft het wel zin als je videos of progammas ziet over de planten, op de uitpraak kan je dan oefenen.

Please correct me if I'm wrong!

[draco]

Spreek de fortunei maar uit op zijn nederlands of vlaams.

Trachycarpus fortunei is vernoemd naar 19 eeuwse de Schotse botanicus Robert Fortune. Spreek zo je wilt fortunei uit op z 'n Hollands of Vlaams maar wel als -né-i- op het eind.
Volgens Lynette Stewart (a guide to Palms and Cycads of the World) wordt Trachycarpus uitgesproken als trak-e-kar-pus met boven de letters a een concaaf boogje als van een lachebekje, een streepje boven de e en een stip boven de u. Wat dat voor de fonetische uitspraak betekent, weet ik niet.

[Selva]

Bedankt voor alle reacties en vooral Draco, want dat is inderdaad een antwoord op wat ik vroeg . Maar de rest van de reacties zijn ook nuttig en interessant.

Die uitspraak lijkt inderaad op de uitspraak zoals je die zou doen in het (veronderstelde) traditionele latijn. Niet helemaal, de y als e uitspreken bijvoorbeeld. Dat is anders. Kan best dat die tekens boven de lettters dus ook nog iets belangrijks betekenen voor de uitspreaak maar dat weet ik ook niet.

het is iig minder eenduidig dan ik dacht. denk niet dat er een manier van uitspreken vast te stellen is en dat vroeg ik me dus af.

[s.janssen]

Fouten maken is niet erg, daar leer je van en vooral binnen deze hobby is dat helemaal niet erg

[Selva]

Van fouten leer je inderdaad en denk dat het met deze hobby ook niet te voorkomen is omdat er zoveel verschillende factoren een rol kunnen spelen en iedere soort ook weer een andere gebruiksaanwijzing heeft.
Dat neemt niet weg dat ik graag álles wil weten en ik vind Latijn ook super interessant.

[Rob]

Leuk topic. Heb er ook een tijdje over gedaan om de juiste slag te krijgen (ondanks twee jaar Latijns op de middelbare).

Een goede hulp is deze site: vermeld niet alleen een bak info tav hardheid, habitat, gebruikersfeedback en mooie fotoos, maar ook de fonotische uitspraak (in phonetisch engels....)

Voor Trachycarpus fortunei:
http://davesgarden.com/guides/pf/go/2255/

[Selva]

Hoi Rob, top dat is wat ik zocht.Ik had wiki er al bij gehaald en daar zie je de traditionele uitspraak van het latijn en zo te zien is dat een beetje anders, maar zie toch veel overeenkomsten. Al zou je het zo uitspreken dan is het nog goed denk ik, alleen niet gangbaar.

Dit had ik er over gevonden, hele algemene info dus:

In de loop van zijn lange bestaan is de uitspraak van het Latijn verre van uniform geweest. Naast de fonetische ontwikkelingen die het gesproken Latijn doormaakte sinds de klassieke periode en die uiteindelijk resulteerden in de afzonderlijke Romaanse talen, hebben zich in de loop van de eeuwen ook verschillende nationale tradities ontwikkeld, die gebaseerd waren op de uitspraakregels van de afzonderlijke landstalen. Pas de laatste decennia wordt geprobeerd de vermoedelijke uitspraak van het klassiek Latijn als standaard aan te houden. Hoewel het klassieke Latijn een dode taal is, hebben wetenschappers door onderlinge vergelijking van geschreven bronnen de vermoedelijke uitspraak weten te reconstrueren. De uitspraak die tegenwoordig op de meeste scholen wordt geleerd, is niet meer dan een praktische benadering van deze klassieke uitspraak.

De uitspraak van het kerkelijk Latijn dat in de rooms-katholieke ritus wordt gebruikt, volgt in grote lijnen de klankvorming van het Italiaans, maar kent tal van "nationale" afwijkingen.

De onderstaande tabel geeft een overzicht van de meest gangbare uitspraakregels van zowel het klassiek Latijn als het Kerklatijn.

Eenklanken
Letter>Uitgesproken als...

c >k in koper /Kerklatijn: Indien vóór e, i, y, ae of oe: uitgesproken als tsj in tsjilpen.
g >g in goal /Indien vóór n: uitgesproken als ng in tekening (agnus (lam) dus zoals richting Nederland).


h> h in hoofd /Kerklatijn: Niet uitgesproken
i> i in rivier In het klassiek Latijn wordt ook de [j]-klank als een i gespeld. Een i wordt aldus [j] uitgesproken voor een klinker.
n >n in naast /Indien vóór c, k, g of q: uitgesproken als ng in tekening.
Kerklatijn: Indien na g: Samen met g uitgesproken als nj in franje.

t> t in test /Kerklatijn: Indien vóór i: samen met i uitgesproken als ti in timo. Indien achter de i een klinker volgt wordt de uitspraak ts als in tsaar
u >oe in boertig/ Indien na g of q: uitgesproken als w in water.
Kerklatijn: Uitgesproken als oe in Soedan

v> w in water /Kerk- en Middeleeuws Latijn: Uitgesproken als v in veer.
y> u in huren/ Kerklatijn: Uitgesproken als ie in hier. De y werd ingevoerd om Griekse leenwoorden te kunnen spellen.

Tweeklanken

Met dien verstande dat beide letters waaruit de klank bestaat ook tot dezelfde lettergreep behoren (anders is er van een tweeklank overigens geen sprake):


Combinatie> Uitgesproken als...
ae> aai in aaien /Kerk- en Middeleeuws Latijn: Uitgesproken als ee in been.
au >aw in awaraboom of au in autisme -
eu> éoe in privéoefenterrein of eeuw in eeuwwisseling /Kerklatijn: Nederlands taalgebied: Uitgesproken als ui in huisElders: Uitgesproken als ee in in been
oe >oi in het Engelse woord boy /Kerklatijn: Uitgesproken als eu in deur

Medeklinkercombinaties

Combinatie>Uitgesproken als...

ch>kh in bakhouder -
gn> Zie bij 'Enkele letters' -
ph >ph in soephaantje/ Kerklatijn: Uitgesproken als f in frank.
th >th in eethoek -